Czy naszym dzieciom należy się całkowity odpoczynek – brak kontaktu z książkami, zadaniami i treningiem pamięci? Przecież wakacje to długo wyczekiwana przerwa w nauce. Jednak czy taka całkowita stagnacja jest korzystna dla mózgu dziecka i jego zdolności poznawczych?
Do napisania tego artykułu zainspirowała mnie mama jednego z moich uczniów. Na czas wakacji każdy wychowawca przygotował swoim uczniom tzw. księgę odkrywców – zestaw różnych zadań i zagadek, które w sposób przystępny i ciekawy rozwijają umiejętności – m.in. spostrzegawczość, pamięć, czytanie, umiejętność analizy i syntezy.
Dzięki temu, dzieci przez dwa miesiące mogą ćwiczyć funkcje, które tak bardzo przydatne są w szkole. Czy jednak warto zapewniać taką dodatkową rozrywkę dzieciom w okresie przerwy w nauce?
Wakacyjny reset
Nauczyciele i rodzice zgodnie obserwują, że początek roku szkolnego to dla większości dzieci poniekąd rozpoczęcie całego procesu nauki od początku. W okresie czasowej bezczynności pewnych funkcji (m.in. pamięć, kreatywność, czytanie) te umiejętności, które wykształciło nasze dziecko w czasie roku szkolnym, przez dwa letnie miesiące nie tyle zanikają, co „drętwieją”.
W mózgu dziecka cały czas tworzą się nowe połączenia synaptyczne – w ich głowach panuje wieczny „ruch”, przebudowa, niesamowity proces tworzenia ale i usuwania. A co jest usuwane w sposób naturalny?
Te połączenia, które nie są wykorzystywane. Nie dziwcie się zatem, drogie mamy, że nasze dziecko nie pamięta po wakacjach tabliczki mnożenia, mimo że uczyło się jej w kółko przez cały poprzedni semestr.
Czy można utrzymać stan aktywności poznawczej, nie zniechęcając dziecka do wakacyjnych treningów? Jedną z metod są zadania kreatywne – dzięki temu dziecko nie kojarzy tych ćwiczeń z mozolną nauką, nie musi siedzieć przy biurku i rozwiązywać zadań z książki.
Wystarczy kilka małych, codziennych wyzwań – tylko uwaga – one wymagają też kreatywności ze strony rodziców 🙂 Na pomoc przyjdą nam pewnie takie gry jak: Story cubes, Dixit czy Taboo.
Dzięki temu rozwijamy zdolności językowe, umiejętność abstrahowania, tworzenia skojarzeń i wizualizacji. Pamiętajmy – kreatywność to nie tylko rysowanie czy opowiadanie bajek. Za pomocą abstrakcyjnych zadań (jak np. niżej prezentowana Chińska Encyklopedia) rozwijamy umiejętności potrzebne naszym dzieciom w szkolnej rzeczywistości.
Proste sposoby na wspólny trening kreatywności
- Ćwiczenie uważności i tworzenia skojarzeń – Stoicie w kolejce? Rozejrzyjcie się wokoło. Gdzie widzicie przedmioty, zjawiska, które posiadają lub zawierają kształt koła? To może być koło rowerowe, uchwyt torebki ale też… rybie oko. Kto znajdzie więcej kształtów? Czas start!
- Chińska encyklopedia – jedno z moich ulubionych ćwiczeń abstrahowania. Podobno starożytna chińska encyklopedia dzieliła zwierzęta w sposób następujący: Stanowiące własność cesarza, zabalsamowane, oswojone, prosięta, syreny, dzikie psy itp. Nasze zadanie polega na stworzeniu kolejnych klasyfikacji: np. te zwierzęta, które mogą stać na dwóch łapach, te, które mogą czesać się grzebieniem itp. Zadanie polega na wymyśleniu jak największej liczby kategorii. Oczywiście nie muszą to być tylko zwierzęta – możecie podobne ćwiczenie przeprowadzić np. z jedzeniem, zabawkami itp.
- Pięć pytań – wymyślamy słowo (najlepiej rzeczownik – przedmiot dnia codziennego – np. rower). Następnie
zadajemy pięć pytań, gdzie odpowiedzią zawsze będzie rower. To ćwiczenie bardzo łatwo wykonać w parach, lub nawet w większej grupie, dzieląc osoby biorące udział na dwie drużyny (jedna z nich wymyśla słowo, druga – pytania). Np.: jaki środek transportu zastąpi nam samochód? Jaki przedmiot może pomóc w dostarczeniu zakupów do domu? Itp.
- Zajęcia zorganizowane – dzieci bardzo dużo wiedzy i umiejętności czerpią z pracy w grupie – to dzięki silnie rozwiniętym umiejętnościom naśladownictwa, szczególnie w młodszym wieku szkolnym. Jeśli chciałbyś zapewnić swoim pociechom odpowiednią rozrywkę pod okiem wykształconej kadry – sprawdź oferty wakacyjnych kursów i półkolonii w swojej okolicy. Lucky Mind zaprasza na półkolonie z mózgiem i twórczością, o których pisaliśmy tutaj.
Kreatywność – kompetencja przyszłości
Czy kreatywność to tylko zabawa? Badania naukowe mówią nam, że oprócz przyjemności tworzenia, skutecznie wpływamy na rozwój różnego rodzaju umiejętności.
Praca kreatywna to między innymi trening koncentracji, rozwijanie motoryki małej, wzbogacanie słownictwa oraz rozwój umiejętności wizualizacji. Trening tych umiejętności zaowocuje w późniejszych latach, między innymi poprzez umiejętność wynajdywania rozwiązań problemów, skuteczną naukę czy tworzenie nowych, niebanalnych idei.
Badania NASA, kierowane przez dr George’a Landa oraz Beth Jarman wykazały, że ponad 90 % dzieci w wieku 4-5 lat odznacza się dużą kreatywnością.
Badanie powtórzono na tej samej grupie dzieci (1600) po kilku latach. U dzieci 10-cio letnich wynik był o wiele niższy – 30% badanych odznaczało się kreatywnością. Warto zaznaczyć, że dzieci nie były wyselekcjonowane – była to próba losowa; dzieci pochodziły z różnych środowisk i posiadały różny poziom inteligencji.
Badania NASA zakładały, że kreatywność to między innymi umiejętność wyszukiwania twórczych rozwiązań – i takie też zadania postawiono przed dziećmi, które wzięły udział w projekcie.
Pamiętajmy zatem, że kreatywność to nie jest cecha wrodzona i stała – rodzimy się z jej ogromnym potencjałem, jednak “boom” przypada na okres rozwojowy, w którym dzieci odznaczają się największą ciekawością poznawczą. W następnych latach powinniśmy rozwijać tą kompetencję, a raczej – podtrzymywać jej poziom. Dzięki temu dzieci o wiele lepiej odnajdą się w nieprzewidywalnych sytuacjach, łatwiej będą podejmować nowe wyzwania oraz rozwiązywać problemy.
Zapisz dziecko na wakacyjny trening pamięci z Lucky Mind!
Zapraszamy na zajęcia, podczas których Twoje dziecko będzie rozwijać kreatywność, nauczy się w jaki sposób poszukiwać twórczych rozwiązań, pozna sposoby zapamiętywania informacji i…zacznie rysować swoje myśli.
Umiejętność twórczego, nieszablonowego myślenia staje się kompetencją przyszłości. Kreatywność to nie tylko rozwinięta wyobraźnia i umiejętność wizualizacji. To coraz częściej postawa, która pomaga w rozwiązywaniu problemów, tworzenia nowych, nietypowych rozwiązań oraz umiejętność tworzenia skojarzeń ułatwiających codzienną naukę. Dzięki uczestnictwu w naszych zajęciach dziecko stawi czoło wszystkim edukacyjnym wyzwaniom!