Z wypiekami na twarzy czekałam na przesyłkę, licząc że ponownie udam się w fascynującą podróż wgłąb ludzkiego mózgu. Nie zawiodłam się – autorki Temple Grandin i Debra Moore ukazały zupełnie inną perspektywę autyzmu… jako pewnej cechy, elementu osobowości. Z deficytami i trudnościami, ale również – jako potencjał, zaletę, pewien element całości, który nie powinien przesłaniać holistycznego obrazu człowieka.
Temple Grandin, którą znamy m.in. jak autorkę bestsellerowej książki: Mózg autystyczny, opowiada w sposób jasny i bezpośredni, jak z powodu naszych uprzedzeń czy schematów myślowych możemy zablokować rozwój dziecka… Świadomie nie używam tutaj na każdym kroku sformułowania: „dziecko ze spektrum” – podążając za słowami autorek, które zwracają uwagę na etykietowanie dzieci.
Diagnoza ma stanowić w pewnym sensie „instrukcję obsługi” a nie wytłumaczenie, maskę czy usprawiedliwienie. Nareszcie odnalazłam odpowiedź na wiele moich wątpliwości czy rozterek związanych z diagnozą dzieci i dorosłych pod kątem spektrum autyzmu: które z obserwowanych zachowań to tymczasowe reakcje, nastrój a które to stan umysłu…?
Odetchnęłam z ulgą, kiedy dowiedziałam się, że takie rozterki często towarzyszą różnym specjalistom zajmującym się terapią i diagnozą. Z książki dowiemy się między innymi, jak minimalizować wątpliwości, lepiej poznać kontekst społeczny i rodzinny, spojrzeć na osobę diagnozowaną holistycznie. W książce opisane są różne postawy, które pomagają zrozumieć i pracować z dziećmi i osobami dorosłymi – jak dostrzegać ich potencjał, nie wpadać w sidła etykiety. To coś, co dla mnie zawsze było intuicyjnie bardzo ważne – rozdzielenie charakteru, temperamentu i wcześniejszych doświadczeń od całego spektrum cech, które świadczą o specyficznym funkcjonowaniu.
W głowie zostaje termin etykiety diagnostyczne „…mogą skrzywdzić, jeśli obniżają oczekiwania wobec dziecka. Wobec każdego dziecka należy mieć wysokie acz rozsądne oczekiwania…”
Polecam książkę wszystkim osobom, które żyją w otoczeniu autyzmu – jako pozycja, która tłumaczy, pokazuje, daje podpowiedzi – jak działać, pracować i żyć wspólnie w taki sposób, aby przede wszystkim rozwijać potencjał.